Theo Ông Lê Minh Công – Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Hà Long cho biết năm 2009, xã Hà Long, huyện Hà Trung bắt đầu khôi phục giống nếp cái hoa vàng đặc sản với diện tích trồng thử nghiệm ban đầu trên 10ha và đã cho năng suất gấp 2 – 2,5 lần so với cấy lúa tẻ. Để bảo tồn và phát triển giống lúa quý đồng thời xây dựng thương hiệu nếp cái hoa vàng trên thị trường, ông Công cho biết, HTX được sự hướng dẫn của chính quyền địa phương xã, huyện và Văn phòng điều phối Nông thôn mới Thanh Hóa đã triển khai cho nông dân gieo trồng theo mô hình cánh đồng mẫu lớn và sản xuất theo quy trình canh tác hữu cơ đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và xây dựng thương hiệu đặc sản, cũng như được hướng dẫn quy trình đăng ký công nhận sản phẩm OCOP của Tỉnh. Từ năm 2014, xã đã mở rộng diện tích cấy lúa nếp cái hoa vàng lên trên 100 ha, với năng suất trung bình 42 tạ/ha. và đến nay cả xã Hà Long luôn duy trì ổn định gần 200 ha lúa nếp cái hoa vàng/1 vụ với số lượng 13.000 hộ tham gia sản xuất, Theo kinh nghiệm để lại, nếp cái hoa vàng được trồng duy nhất 1 vụ trong năm, khoảng từ tháng 6 đến tháng 10 âm lịch, lúa phải cấy trên nền đất thịt nhẹ phù hợp với đặc điểm thổ nhưỡng khí hậu của vùng, dù có đem cấy thử nơi khác cũng không cho được loại gạo nếp mới có mùi thơm đặc trưng và có độ dẻo, hạt tròn bóng bẩy. Lịch gieo mạ vào tháng 5 âm lịch, độ mạ khoảng 30 đến 35 ngày, khi mạ ra nhánh thì mới đem đi cấy, thời vụ cấy vào đầu tháng 6 âm lịch và trỗ đòng vào đầu tháng 9 âm lịch.Lúa được thu hoạch vào đầu tháng 10 âm lịch khi thời tiết ngày nắng hanh, đêm trời lạnh.
Toàn bộ quy trình sản xuất sản phẩm được sản xuất theo quy trình VietGap đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm soát từ các khâu đầu vào, như: Giống, làm đất, bón phân, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhất là khâu chọn giống từ vụ trước cho vụ sau. Khi thu hoạch, những bông lúa thuần đẹp, chất lượng tốt nhất sẽ được chính tay người dân lựa chọn, những bông lúa khác lạ được loại bỏ ngay, vừa để tạo được lúa có độ thuần cao vừa lưu giữ được lâu dài. Đến vụ thu hoạch, lúa nếp cái Hoa vàng khá ổn định về năng suất hàng vụ, sản lượng lúa được HTX dịch vụ nông nghiệp đứng ra làm đầu mối để tiêu thụ và phân phối sản phẩm. Hiện nay, sản phẩm nếp cái Hoa vàng Gia Miêu Ngoại Trang đã có tiếng trên thị trường trong và ngoài tỉnh vì sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, hạt gạo nguyên chất 100% không bị pha tạp, gạo có mùi thơm đặc trưng, dẻo mềm, có bao bì đóng gói bắt mắt, tem truy xuất nguồn gốc, đóng túi 2kg và 5kg tiện sử dụng và làm quà biếu tặng. Theo ông Công, trong quá trình canh tác thì các hộ sản xuất còn được chính quyền xã và chính các hộ giám sát lẫn nhau, kiểm soát nghiêm ngặt nên sản lượng ổn định, chất lượng luôn được giữ vững vì vậy sản phẩm được tiêu thụ với giá ổn định và cao hơn so với sản xuất truyền thống được Công ty Sao Khuê và các thương lái thu mua lúa tươi tại ruộng dao động từ 16 – 19 nghìn đồng/kg, giá bán thành phẩm là 35 -37.000đ/kg gấp 1,8 – 2 lần nếp thường và các giống lúa khác. Hiện tại sản phẩm đã có mặt ở khắp các siêu thị và các cửa hàng thực phẩm sạch trong và ngoài tỉnh, là một trong những loại nếp được người tiêu dùng lựa chọn hàng đầu trong bữa ăn để nấu xôi,làm bánh, ủ rượu, làm cốm… Tất cả các món được dùng từ gạo nếp cái đều cho chất lượng tuyệt vời vị ngọt đậm đà, mềm dẻo và thơm lừng, có thể bảo quản dài ngày mà không bị lại gạo.
Định hướng sắp tới của xã vẫn là bảo tồn và phát triển giống lúa quý qua việc tăng diện tích, luôn áp dụng nghiêm ngặt quy trình sản xuất đồng thời tích cực quảng bá thương hiệu sản phẩm qua các phương tiện truyền thông, hội chợ triển lãm, và qua một số web an toàn thực phẩm như: www.nongsanantoanthanhhoa.gov.vn, trungtamtuvanquyhoach.gov.vn và đăng bán trên các trang thương mại điện tử để nắm bắt thích ứng không bị thụt lùi với việc chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp để không chỉ người tiêu dùng trong nước biết đến mà giống lúa nếp đặc sản này có thể tiếp tục vươn xa, được xuất khẩu sang các thị trường lớn trên thế giới nhằm tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp địa phương, nâng cao đời sống cho người dân góp phần thay đổi diện mạo mới cho xã Hà Long, Hà Trung.
